تنفس، امری ساده و روزمره به نظر می‌رسد، اما کوچک‌ترین اختلال در مسیرهای هوایی می‌تواند آن را مختل کند. چه خوب می‌شد اگر پزشکان می‌توانستند وارد ریه‌ها و مسیرهای تنفسی شده، مشکلات را از نزدیک ببینند و حتی در همان لحظه اقدام به رفع آن‌ها کنند. شاید در گذشته این یک رویا بود، اما روش‌های تشخیصی و درمانی پیشرفته امروز مانند برونکوسکوپی این امکان را فراهم کرده‌اند.

در ادامه، با برونکوسکوپی ریه آشنا خواهید شد. روشی که پزشکان با کمک آن، ریه و مسیرهای هوایی را به‌طور مستقیم بررسی کرده و حتی درمان‌های مناسب را اعمال می‌کنند.

برونکوسکوپی چیست؟

برونکوسکوپی ریه نوعی روش تصویربرداری پیشرفته است که با استفاده از یک لوله نازک مجهز به نور و دوربین، امکان مشاهده مستقیم مسیرهای هوایی، نای و شاخه‌های برونش و همچنین بخش‌های عمیق‌تر ریه‌ها را فراهم می‌کند. این لوله می‌تواند انعطاف‌پذیر یا سخت باشد.

لوله انعطاف‌پذیر به پزشک اجازه می‌دهد با کنترل دقیق و حرکت نرم، مسیرهای باریک و پیچیده برونش‌ها را بررسی کند. نمونه‌برداری بافتی (بیوپسی) و خارج‌کردن ترشحات اضافی از دیگر کاربردهای آن است.

در مقابل، انواع سخت لوله برای مواقعی که نیاز به اقدامات درمانی خاص است، کاربرد دارد. برداشتن جسم خارجی، کنترل خون‌ریزی، قراردادن استنت یا استفاده از لیزر برای حذف تومور از جمله این اقدامات هستند.

این روش درمانی علاوه‌بر تشخیص، امکان ارزیابی دینامیک تنفسی، اندازه‌گیری میزان انسداد و بررسی پاسخ به درمان‌های دارویی یا مکانیکی را نیز فراهم می‌کند.

کاربردهای برونکوسکوپی ریه

• بررسی علت مشکلات ریه مانند سرفه‌های مداوم، خون‌ریزی یا تنگی نفس
• پزشک می‌تواند با این روش، نواحی مشکوک به سرطان که در عکس رادیولوژی یا سی ‌تی ‌اسکن دیده شده‌اند را مشاهده و در صورت نیاز بیوپسی کند.
• بررسی و نمونه‌برداری از گره‌های لنفاوی نزدیک ریه
• تشیخیص بیماری‌ها مانند فیبروز ریه، سرطان و موارد دیگر
• تشخیص عفونت یا التهاب
• ارزیابی انسداد یا تنگی مسیرهای هوایی
• در موارد خاص، پزشک می‌تواند با استفاده از برونکوسکوپ، اقدام به درمان مشکلات کند. قراردادن استنت یا پاک‌سازی مسیرهای هوایی برخی از اقداماتی هستند که در راستای درمان استفاده می‌شوند.

آیا برونکوسکوپی خطرناک است؟

برونکوسکوپی معمولاً روشی ایمن است. اما مانند هر روش پزشکی، می‌تواند با عوارضی همراه باشد. خون‌ریزی جزئی، عفونت یا واکنش به بی‌حسی از جمله این عوارض هستند. خطرات جدی نادر هستند و بیشتر در بیمارانی با مشکلات شدید ریوی رخ می‌دهند.

لازم به ذکر است با مراجعه به بهترین مراکز برونکوسکوپی تهران که از متخصصان حرفه‌ای و دستگاه‌های پیشرفته بهره می‌برند، می‌توانید تا حد زیادی عارضه را کاهش دهید.

آمادگی‌های پیش از انجام آزمایش

• باید از مصرف غذا و نوشیدنی برای چند ساعت خودداری کنید.
• لازم است برخی داروها مانند رقیق‌کننده‌های خون یا داروهای دیابت را طبق دستور پزشک متوقف نمایید.
• حتماً تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید به پزشک اطلاع دهید.
• پوشیدن لباس مناسب و برداشتن دندان مصنوعی، سمعک، لنز یا عینک از دیگر آمادگی‌هاست.
• معمولاً قبل از انجام آزمایش، پزشک ممکن است سی‌تی‌اسکن ریه‌ها را برای ارزیابی دقیق‌تر توصیه کند.
• حضور یک همراه برای بازگرداندن شما به خانه پس از آزمایش ضروری است. زیرا داروهای آرام‌بخش یا بیهوشی سبب گیجی شما می‌شوند.

نحوه انجام برونکوسکوپی

1. پزشک معمولاً این آزمایش را به‌صورت سرپایی انجام می‌دهد. او ابتدا داروی آرام‌بخش یا بیهوشی به بیمار می‌دهد و دهان یا بینی را با داروی بی‌حسی موضعی آماده می‌کند.
2. سپس لوله برونکوسکوپ را از بینی یا دهان وارد مسیر هوایی کرده و تصاویر مسیرهای تنفسی را روی مانیتور مشاهده می‌کند. او همچنین می‌تواند با عبور ابزارهای مخصوص از داخل برونکوسکوپ نمونه‌برداری کند یا اقدامات درمانی لازم را انجام دهد.
3. در طول پروسه، دستیاران پزشک وضعیت قلب، فشار خون و اکسیژن بیمار را به‌دقت کنترل می‌کنند.پس از آزمایش، تیم پزشکی شما را تحت نظر می‌گیرد تا مطمئن شود تنفس و بلع به‌درستی انجام می‌شوند.

برونکوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟

برونکوسکوپی ریه معمولاً بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد. مدت زمان دقیق بستگی به نوع آزمایش و اقدامات انجام‌شده مانند نمونه‌برداری یا درمان دارد.

مراقبت‌های بعد از انجام برونکوسکوپی ریه

• تا پایان اثر بی‌حسی، از مصرف غذا و نوشیدنی خودداری کنید.
• بعد از آن با آب و غذاهای نرم شروع کنید.
• حضور همراه در خانه ضروری است و شما باید مراقب علائمی مانند تب، خون‌ریزی بیش‌ازحد یا درد شدید قفسه سینه باشید. در صورت بروز این علائم فوراً با پزشک تماس بگیرید.

لازم به ذکر است ممکن است گلو و دهان شما برای چند ساعت بی‌حس باشد. همچنین سرفه، گرفتگی صدا یا گلودرد جزئی تا ۲۴ ساعت طبیعی است.

تفسیر نتایج برونکوسکوپی

تفسیر نتایج به پزشک کمک می‌کند تا اقدامات درمانی مناسب برای مشکلات ریه را تعیین کند. معمولاً پزشک نتایج را یک تا ۳ روز پس از انجام برونکوسکوپی ارائه می‌کند. البته در صورت نمونه‌برداری، بافت‌ها برای بررسی توسط پاتولوژیست آماده می‌شوند و دریافت نتیجه بیشتر طول می‌کشد.

نتایج طبیعی نشان‌دهنده سلول‌ها و مایعات سالم و نبود انسداد یا ماده خارجی در مسیر هوایی است. نتایج غیرطبیعی می‌تواند نشان‌دهنده فیبروز، عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، قارچی یا سل باشد. آسیب ناشی از واکنش‌های آلرژیک، التهاب بافت‌های عمیق ریه (مانند سارکوئیدوز یا روماتوئید) و سرطان ریه نیز از دیگر تشخیص‌ها هستند. تنگی نای یا برونش‌ها و یا عفونت یا پس‌زدگی حاد پس از پیوند ریه هم با این روش مشخص می‌شود.

شما می‌توانید نتایج برونکوسکوپی خود را در سایت پزشکی لند بارگذاری کنید تا پزشکان متخصص در سریع‌ترین زمان بررسی و نتایج را به صورت آنلاین تفسیر کنند.