وقتی کبد نتواند چربی‌ها را به‌خوبی تجزیه کند، بیماری به نام کبد چرب ایجاد می‌شود. این بیماری اگر کنترل نشود به مشکلات جدی‌تری مانند التهاب کبد یا حتی فیبروز و سیروز منجر خواهد شد. خوشبختانه، این بیماری قابل درمان است؛ مبتلایان با تغییر سبک زندگی، تغذیه سالم و برخی داروها می‌توانند به درمان کبد چرب بپردازند.

روش های درمان کبد چرب

مهم‌ترین روش‌های درمان کبد چرب عبارت است از:

کاهش وزن تدریجی

نخستین و مهم‌ترین گام برای بهبود کبد چرب، کم کردن وزن اضافی است. کاهش ۳ تا ۵ درصد از وزن بدن می‌تواند میزان چربی کبد را کاهش دهد. بهتر است این کاهش وزن زیر نظر پزشک و متخصص تغذیه انجام شود تا نتیجه بهتری در پی داشته باشد.

انتخاب رژیم غذایی سالم

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف غذای سالم حتی بدون کاهش وزن، به کم شدن چربی کبد کمک می‌کند. در وعده‌های غذایی روزانه باید میوه و سبزی‌های متنوع، حبوبات، غلات کامل، روغن زیتون و مغزها وجود داشته باشد.

محدود کردن قندهای مصنوعی

شکرهای ساده و مواد قندی موجود در نوشیدنی‌های شیرین، شیرینی‌ها و محصولات صنعتی، عامل مهمی در انباشت چربی در کبد هستند. کاهش این مواد در برنامه غذایی به بهبود وضعیت کبد کمک می‌کند.

فعالیت بدنی منظم

تحرک به کنترل وزن کمک می‌کند و در کاهش چربی کبد موثر است. حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت در هفته (مثلاً پیاده‌روی سریع روزانه) به درمان کبد چرب کمک می‌کند.

مصرف منابع مناسب اسیدهای چرب امگا۳

ماهی‌ها، مغزها و دانه‌های خاص و در صورت صلاحدید پزشک مکمل‌های امگا ۳ می‌توانند سطح چربی کبد و کلسترول را کاهش دهند.

 پرهیز از مصرف الکل

الکل، برخی داروها و حتی بعضی مکمل‌های گیاهی به کبد آسیب می‌رسانند. افراد مبتلا به کبد چرب باید مصرف این مواد را با مشورت پزشک محدود یا قطع کنند.

درمان‌های دارویی

در حال حاضر داروی قطعی برای درمان فوری کبد چرب وجود ندارد، اما برخی داروها مانند پیوگلیتازون که برای مبتلایان به دیابت نوع ۲ مناسب است، برای کبد چرب غیرالکلی التهابی (NASH) تجویز می‌شود.

لیست غذاهای مفید برای کبد چرب

مهم‌ترین غذاهایی که برای درمان کبد چرب در خانه مفید هستند شامل موار‌د زیر است:

قهوه

مصرف منظم قهوه، آنزیم‌های غیرطبیعی کبد را کاهش می‌دهد و تا حدی از تجمع چربی در این اندام جلوگیری کند.

سبزیجات برگ سبز

اسفناج و دیگر سبزیجاتی مانند کلم‌برگ، جعفری یا کاهو به دلیل وجود پلی‌فنول‌ها و نیترات‌ها به کاهش التهاب و جلوگیری از انباشت چربی در کبد کمک می‌کنند.

حبوبات

عدس، نخود، لوبیا، سویا و فرآورده‌های آن (مثل توفو) منبع غنی فیبر و پروتئین گیاهی‌ هستند. این مواد مقاومت به انسولین را کم می‌کند و سطح تری‌گلیسرید را پایین می‌آورند.

ماهی‌های چرب

ماهی‌هایی مانند سالمون، ساردین، قزل‌آلا و تُن سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. این اسیدها التهاب را کاهش می‌دهند و چربی کبد را کم می‌کنند.

غلات کامل

غذاهایی مانند جو دوسر، نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای، سرشار از فیبر هستند و به کاهش چربی خون و درمان کبد چرب کمک می‌کنند.

مغزها

گردو، بادام، فندق و پسته منبع آنتی‌اکسیدان و اسیدهای چرب مفید هستند و التهاب کبد را کاهش می‌دهند.

زردچوبه

کورکومین موجود در زردچوبه در بهبود آسیب سلولی در کبد تاثیر دارد. افزودن زردچوبه تازه یا پودر آن به غذاها یک راه ساده برای استفاده از این ماده است.

تخمه آفتابگردان

این تخمه‌ سرشار از ویتامین E است که یک آنتی‌اکسیدان قوی بشمار می‌رود و برای درمان کبد چرب از آن استفاده می‌شود.

چربی‌های غیراشباع

روغن زیتون، آووکادو، کره مغزها و حتی ماهی‌های چرب از منابع اصلی این نوع چربی‌ها هستند. جایگزین کردن چربی‌های غیراشباع با روغن و کره، روند بهبود کبد چرب را تسریع می‌کند.

سیر

مصرف سیر تازه یا پودر آن به‌ویژه در برنامه غذایی طولانی‌مدت به کاهش وزن، کم شدن چربی کبد و بهبود آنزیم‌های کبدی کمک کند.

لیست غذاهای مضر برای کبد چرب

افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند بهتر است از مصرف غذاهای زیر خودداری کنند:

• مصرف مشروبات الکلی یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز علائم کبد چرب است.
• خوراکی‌هایی مانند آبنبات، بیسکویت، نوشابه و حتی آبمیوه‌های صنعتی، قند خون را بالا می‌برند و به انباشت چربی در کبد سرعت می‌دهند.
• غذاهای سرخ‌شده، پرکالری‌ هستند و روند پیشرفت کبد چرب را تشدید می‌کنند.
• دریافت بیش از حد سدیم خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) را بالا می‌برد.
• محصولاتی مثل نان سفید، برنج سفید و پاستای معمولی از آرد فرآوری‌شده تهیه می‌شوند و به‌دلیل کمبود فیبر، قند خون را سریع‌تر بالا می‌برند.
• گوشت‌ه گاو و فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس و کالباس علاوه بر چربی، نمک زیادی دارند و مصرفشان باید محدود شود.

درمان کبد چرب درخانه امکان پذیر است؟

در بسیاری از موارد درمان کبد چرب در خانه و با تغییر سبک زندگی امکان‌پذیر است. مهم‌ترین اقدام، کاهش تدریجی وزن از طریق رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم هستند.

مصرف بیشتر میوه، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های کم‌چرب و چربی‌های مفید مانند روغن زیتون و مغزها همراه با محدود کردن قند، نمک، غذاهای سرخ‌شده، گوشت‌های پرچرب و الکل نقش مهمی در کاهش چربی کبد دارد.

همچنین، ورزش منظم مثل پیاده‌روی یا شنا به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش تجمع چربی در کبد کمک می‌کند. لازم به ذکر است که در صورت پیشرفت کردن بیماری‌ باید به پزشک مراجعه کنید تا با کمک روش‌هایی مانند فیبرواسکن کبد به تشخیص شدت بیماری‌ و درمان آن بپردازد.