سندرم تونل تارسال، یکی از مشکلاتی است که می‌تواند حرکت و راحتی پا را مختل کرده و زندگی روزمره را سخت کند. این عارضه معمولاً بدون هشدارهای واضح شروع می‌شود و به تدریج می‌تواند درد مزمن، بی‌حسی یا سوزش در ناحیه کف پا و مچ ایجاد کند. عوامل متعددی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند و توجه به نشانه‌های اولیه می‌تواند در پیشگیری از پیشرفت و کاهش عوارض، اهمیت زیادی داشته باشد.

خوشبختانه روش‌های درمانی مختلفی وجود دارند که بسته به‌شدت و علت مشکل به بهبود بیمار کمک می‌کنند. ما در ادامه اطلاعات لازم درباره سندرم تونل تارسال را در اختیار شما قرار می‌دهیم.

سندرم تونل تارسال چیست؟

سندرم تونل تارسال نوعی آسیب یا فشردگی عصب تیبیال است که در مچ پا قرار دارد. این عصب از تونل تارسال عبور می‌کند، مسیری در مچ پا، که از استخوان‌ها و لیگامان‌ها تشکیل شده است. وقتی این عصب فشرده می‌شود، سیگنال‌های عصبی در پا دچار اختلال می‌شوند و ممکن است احساسات غیرطبیعی مانند درد، بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن ایجاد شود.

علائم سندرم تونل تارسال

علائم سندرم تونل تارسال عمدتاً ناشی از فشار یا تحریک عصب تیبیال خلفی است و می‌تواند در طول مسیر عصب، از داخل مچ پا تا کف پا، ظاهر شود. این مجموعه علائم، شباهت‌هایی با سندرم تونل کارپال در مچ دست دارد. شایع‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:

• درد در داخل مچ یا کف پا
• احساس سوزش، بی‌حسی و سوزن‌سوزن‌شدن
• تورم در ناحیه مچ پا
• ضعف در عضلات پا که مسئول حرکت انگشتان هستند نیز ممکن است دیده شود.

علائم معمولاً در طول فعالیت یا بعد از آن تشدید می‌شوند و در موارد شدید یا طولانی‌مدت، ممکن است دائمی شوند و حتی به تغییر شکل پا یا ضعف شدید عضلات منجر شوند.

علت ابتلا به سندرم تونل تارسال

عواملی که می‌توانند باعث فشردگی عصب تیبیال خلفی و ایجاد این سندرم شوند شامل موارد زیر است:

• کف پای صاف یا قوس بسیار زیاد
• آسیب‌هایی مانند پیچ‌خوردگی یا شکستگی مچ پا
• تورم ناشی از التهاب و رشدهای غیرطبیعی مانند کیست گانگلیون
• خار استخوان یا واریس
• بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت، آرتریت روماتوئید یا کم‌کاری تیروئید نیز می‌توانند با ایجاد تورم باعث فشار روی عصب شوند.
• در بسیاری از افراد، این سندرم بخشی از آسیب ناشی از استفاده بیش‌ازحد پا است و ورزش‌هایی که فشار زیاد روی مچ پا وارد می‌کنند، خطر ابتلا را افزایش می‌دهند.

عوارض سندرم تونل تارسال

در صورت عدم درمان، سندرم تونل تارسال می‌تواند به آسیب دائمی عصب تیبیال خلفی منجر شود. این آسیب ممکن است باعث از دست رفتن حس در کف پا یا انگشتان، احساس بی‌ثباتی هنگام راه‌رفتن و ضعف یا ناتوانی در حرکت انگشتان پا شود.

در موارد پیشرفته‌تر، تغییر شکل پا (دفورمیتی) یا آتروفی عضلات کف پا نیز ممکن است رخ دهد.

ازآنجا‌که آسیب عصبی در این حالت می‌تواند دائمی و غیرقابل برگشت باشد، تأخیر در درمان خطرناک است.

روش‌های تشخیص سندرم تونل تارسال چیست؟

تشخیص سندرم تونل تارسال معمولاً با ترکیبی از بررسی بالینی و آزمایش‌های تخصصی انجام می‌شود. پزشک ابتدا درباره علائم و سابقه آسیب یا بیماری‌های زمینه‌ای پرس‌وجو می‌کند و مچ پا را از نظر درد، تورم یا حساسیت بررسی می‌کند.

یکی از تست‌های اصلی، آزمون تینل (Tinel’s Test) است؛ در این روش با ضربه‌ی آرام بر عصب تیبیال، در صورت ایجاد درد یا سوزن‌سوزن‌شدن، احتمال ابتلا تأیید می‌شود.

برای بررسی دقیق‌تر، از الکترومیوگرافی و مطالعه هدایت عصبی برای سنجش عملکرد عصب و عضله استفاده می‌شود.

در صورت نیاز، ام آر آی یا سونوگرافی برای مشاهده‌ی بافت نرم، کیست، واریس یا آسیب عصبی انجام شده و عکس ساده از مچ پا گرفته می‌شود. این عکس به شناسایی تغییرات استخوانی یا آسیب‌های قدیمی کمک می‌کند.

آیا می‌توان از ابتلا به سندرم تونل تارسال پیشگیری کرد؟

هیچ روش قطعی برای پیشگیری کامل از سندرم تونل تارسال وجود ندارد، اما می‌توان با رعایت چند اقدام ساده خطر ابتلا را کاهش داد. این موارد عبارتند از:

• مهم‌ترین کار، پرهیز از واردکردن فشار مداوم به مچ پا و کف پا است.
• استراحت کافی بین تمرین‌ها
• گرم‌کردن و کشش عضلات پا و مچ قبل از ورزش
• استفاده از کفش‌های استاندارد و متناسب با فرم پا
• در صورت داشتن کف پای صاف یا قوس زیاد پا، استفاده از کفی‌های اصلاحی توصیه می‌شود.

لازم به ذکر است توجه به دردها و علائم اولیه مچ پا و مراجعه زودهنگام به پزشک نیز می‌تواند از پیشرفت یا بروز این عارضه جلوگیری کند.

درمان سندرم تونل تارسال

درمان سندرم تونل تارسال بسته به‌شدت علائم و علت فشردگی عصب تیبیال انجام می‌شود. در موارد خفیف، درمان‌های خانگی مانند استراحت، استفاده از یخ، بستن باند فشاری و بالا نگه‌ داشتن پا برای کاهش التهاب مؤثر است.

مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی نیز می‌تواند به کاهش درد کمک کند. در صورت وجود کف پای صاف یا حرکات نادرست پا، استفاده از کفی یا کفش طبی و بریس، فشار روی عصب را کاهش می‌دهد.

فیزیوتراپی، تمرینات کششی و تزریق کورتون یا داروهای ضدالتهاب موضعی از دیگر روش‌های غیرجراحی هستند. اگر با این روش‌ها بهبود حاصل نشود، پزشک ممکن است جراحی آزادسازی تونل تارسال را توصیه کند؛ در این عمل، فضای اطراف عصب گشاد می‌شود یا توده‌های فشاری برداشته می‌شوند تا عملکرد عصب بازیابی شود.

برای تشخیص و درمان سندرم تونل تارسال به چه مراکزی باید مراجعه کنیم؟

برای تشخیص و درمان سندرم تونل تارسال بهتر است به متخصص طب فیزیکی یا متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. این پزشکان می‌توانند با معاینه دقیق و انجام تست‌های عصبی، علت درد را مشخص کنند.

همچنین برای درمان‌های پیشرفته‌تر، می‌توانید به یکی از بهترین کلینیک ‌های درد تهران مراجعه کنید تا تحت نظر تیم تخصصی، روش‌های دارویی، فیزیوتراپی یا تزریق عصبی برایتان انجام شود.