فرنکتومی کودکان، یک روش جراحی است که با هدف بهبود عملکرد گفتار، تغذیه و بهداشت دهان و دندان انجام می‌شود. فرنکتومی را می‌توان به روش‌های مختلف، از جمله جراحی و لیزر در کلینیک‌ها و مطب‌های دندانپزشکی انجام داد. در ادامه، به بررسی مفهوم جراحی فرنکتومی در کودکان، روش‌های درمان، مراقبت‌ها و عوارض آن می‌پردازیم.

فرنوم چیست و چرا انجام جراحی فرنوم الزامی است؟

فرنوم (یا فرنولوم) که در انگلیسی به آن Frenum گفته می‌شود، بافتی نازک و طناب‌ مانند است که در نقاط مختلف بدن، از جمله دهان، وظیفه اتصال ساختارها به یکدیگر را بر عهده دارد. در دهان، ۲ نوع فرنوم اصلی وجود دارد: فرنوم زبانی که زبان را به کف دهان متصل می‌کند و فرنوم لبی که لب‌ها را به لثه‌ها پیوند می‌دهد.

در برخی موارد، فرنوم ممکن است بیش از حد ضخیم، بلند یا به‌طور غیرطبیعی متصل شده باشد که می‌تواند مشکلاتی مانند دشواری در تغذیه، اختلال در تکلم یا تأثیرات منفی بر رشد دندان‌ها را ایجاد کند.

جراحی فرنوکتومی، با برداشتن این بافت غیرطبیعی، عملکرد طبیعی دهان را بازیابی کرده و مشکلات مرتبط را رفع می‌کند.

انواع روش‌های جراحی فرنوم

فرنکتومی کودکان به ۲ نوع اصلی تقسیم می‌شود: جراحی فرنوم زبان (جهت درمان گره زبانی) و جراحی فرنوم لب بالا (برای اصلاح گره لبی). روش‌های مختلفی برای انجام این جراحی‌ها وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• فرنکتومی کلاسیک: این روش شامل استفاده از بی‌حسی موضعی، ایجاد برش و برداشتن کامل فرنوم است. این روش برای فرنوم‌هایی که به پاپیلای بین‌دندانی متصل هستند مناسب است.
• زی-پلاستی: در این روش، برش‌ها به شکل حرف “Z” ایجاد می‌شوند. مزیت این روش کاهش اندازه جای زخم و بهبود ظاهر ناحیه جراحی است.
• تکنیک میلر: این تکنیک برای اصلاح فاصله میان دندان‌ها پس از درمان ارتودنسی استفاده می‌شود.
• وی-وای پلاستی: برای جابه‌جایی فرنوم به موقعیت بالاتر روی لثه به‌کار می‌رود.
• الکتروجراحی: در الکتروجراحی، با استفاده از گرمای الکترود، خون‌ریزی کمتر و بهبود سریع‌تر حاصل می‌شود.
• لیزر درمانی: با تولید حرارت موضعی، فرنوم برداشته شده و خون‌ریزی به حداقل می‌رسد.

قیمت فرنکتومی بسته به روش انتخابی و شرایط هر فرد متفاوت است. برای دریافت مشاوره دقیق و هزینه‌های به‌روز، به بهترین کلینیک‌های دندان‌پزشکی اطفال در تهران مراجعه کنید و از خدمات تخصصی و حرفه‌ای آن‌ها بهره‌مند شوید.

سن مناسب برای جراحی فرنکتومی در کودکان

سن مناسب این جراحی بسته به شرایط هر کودک متفاوت است. در صورتی که فرنوم زبانی باعث اختلال در تغذیه نوزاد شود، این جراحی معمولاً بلافاصله پس از تولد و حتی در بیمارستان انجام می‌شود. این جراحی به تسهیل فرآیند مکیدن و تغذیه نوزاد کمک می‌کند.

فرنکتومی لبی، معمولا در سنین ۸ تا ۱۱ سال انجام می‌شود. به‌ویژه زمانی که کودک مشکلات ارتودنسی، فاصله غیرطبیعی میان دندان‌ها یا اختلال در رشد دندان‌ها دارد، مورد توجه قرار می‌گیرد. انجام جراحی در این سنین می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود شکل‌گیری دندان‌ها، هماهنگی لب‌ها و همچنین رفع مشکلات گفتاری یا ارتودنسی داشته باشد.

مراقبت‌های پیش از انجام جراحی فرنوم لب بالا و زبان کودکان

این مراقبت‌ها در موفقیت و روند سریع بهبودی اهمیت زیادی دارد. پیش از انجام جراحی فرنوم لب بالا و زبان لازم است موارد زیر را در نظر بگیرید:

1. انجام معاینات کامل برای شناسایی مشکلات احتمالی دیگر (مانند اختلالات عصبی یا مشکلات آناتومی دهان) توسط دندانپزشک و متخصص اطفال
2. انجام تمرینات مکیدن روزانه برای بهبود الگوی مکیدن، شامل:

• مالش آرام لثه پایین با انگشت برای تحریک حرکت زبان.
• بازی «کشیدن انگشت» برای تقویت زبان.
• اعمال فشار ملایم روی کام در حین مکیدن برای بازآموزی الگوی مکیدن.
• ماساژ داخل و خارج گونه برای کاهش تنش.

لازم است از تمیزی انگشت یا پستانک پیش از شروع تمرینات اطمینان حاصل کنید.

مراقبت‌های بعد از انجام فرنکتومی کودکان

مراقبت‌های بعد از انجام فرنکتومی جهت جلوگیری از عفونت، خون‌ریزی و مشکلات دیگر بسیار مهم است، بنابراین لازم است مراقبت‌های زیر را انجام دهید:

• تغذیه: نوزاد را بلافاصله پس از جراحی تغذیه کنید، این کار به متوقف شدن خون‌ریزی و تسکین نوزاد کمک می‌کند. همچنین در کودکان توصیه شده است که از غذاهای نرم و خنک استفاده شود.
• مدیریت درد: با مشورت پزشک، می‌توانید از مسکن‌ استفاده کنید. 
• بهداشت دهان: شست‌وشوی دهان با آب‌نمک یا دهان‌شویه بدون الکل برای جلوگیری از عفونت توصیه می‌شود.
• بخیه‌ها: بخیه‌های جذب‌شونده معمولاً طی ۳ تا ۵ روز می‌افتند. بنابراین در این مدت سعی کنید بهداشت قسمت بخیه‌ها رعایت شود.
• ورزش‌های عملکردی: پس از یک روز استراحت، تمرینات حرکتی زبان را برای جلوگیری از انقباض آغاز کنید.
• تماس با پزشک: در صورت درد شدید، خون‌ریزی مداوم، تورم زیاد یا تب بالای ۳۹ درجه فوراً پزشک را مطلع کنید.

عوارض جراحی فرنکتومی در کودکان

جراحی فرنکتومی کودکان به‌طور کلی ایمن است. اما مانند هر عمل جراحی ممکن است برخی عوارض جانبی همراه باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:

• خون‌ریزی: احتمال خون‌ریزی خفیف و التهاب لثه در محل جراحی وجود دارد که معمولاً با فشار ملایم کنترل می‌شود.
• عفونت: رعایت ‌نکردن بهداشت دهان پس از جراحی می‌تواند منجر به عفونت شود؛ بنابراین، مراقبت‌های بهداشتی مناسب توصیه می‌شود.
• جوشگاه (اسکار): در برخی موارد، بافت جوشگاه در محل جراحی تشکیل می‌شود که ممکن است بر حرکت زبان یا لب تأثیر بگذارد.
• آسیب به اعصاب یا غدد بزاقی: مشکلات حسی و یا مشکلات در ترشح بزاق که در اثر آسیب به اعصاب و غدد بزاقی رخ می‌دهد، به ندرت اتفاق می‌افتد.
• بازگشت اتصال فرنوم: در برخی موارد، ممکن است فرنوم دوباره به‌طور نامناسب به بافت‌های اطراف متصل شود که نیاز به مداخله مجدد دارد.
• واکنش به بی‌حسی یا بیهوشی: برخی کودکان ممکن است به داروهای بی‌حسی یا بیهوشی واکنش نشان دهند که می‌تواند عوارضی ایجاد کند.