قلب نیز مانند سایر اعضای بدن ممکن است به مشکلاتی دچار شود که سندرم بروگادا یکی از آن‌ها محسوب می‌شود. این اختلال نادر و ژنتیکی اما جدی، با بروز آریتمی‌های خطرناک قلبی در برخی موارد حتی به ایست ناگهانی قلبی منجر خواهد شد.

جالب است بدانید این بیماری اغلب بدون علائم مشخص است و می‌تواند تا سال‌ها ناشناخته باقی بماند.

سندرم بروگادا چیست؟

سندرم بروگادا، اختلال ژنتیکی محسوب می‌شود که سیستم الکتریکی قلب را دچار مشکل می‌سازد. افراد مبتلا به این بیماری با مشکلاتی مانند ریتم غیرطبیعی قلب یا اصطلاحاً آریتمی قلبی مواجه می‌شوند که ممکن است به ایست ناگهانی قلب بیانجامد.

این بیماری اغلب به‌دلیل جهش در ژن‌هایی که کانال سدیم قلب را تنظیم می‌کنند به‌وجود می‌آید. سندروم بروگادا باوجود آنکه اختلالی نادر‌ است، اما عاملی مهم برای مرگ‌های ناگهانی قلبی در جوانان به‌ویژه در منطقه جنوب شرقی آسیا بشمار می‌رود.

انواع سندرم بروگادا

سندرم بروگادا دارای سه نوع مختلف که عموماً در تست الکتروکاردیوگرافی مشخص می‌شود.

نوع ۱ (Type 1 – Classic Brugada Pattern)

این نوع بیماری به راحتی در تست نمایش داده می‌شود و خطرناک‌ترین نوع به‌حساب می‌آید و معمولاً به درمان دارویی نیاز دارد.

نوع ۲ (Type 2 – Saddleback Pattern)

در‌ این الگو ارتفاع ST (انقباض بطن‌ها) زینی شکل افزایش می‌یابد. در این حالت برای تشخیص بیشتر ممکن است پزشک تست‌های مکمل را پیشنهاد دهد.

نوع ۳ (Type 3 – Mixed or Non-Diagnostic Pattern) 

افزایش کمتر از ۲ میلی‌متر ارتفاع ST در فضاهای بین دنده‌ای در تست مشاهده می‌شود. این الگو نیز مانند نوع 2 برای تشخیص بیماری به‌تنهایی کافی نیست و به تست‌های اضافی نیاز دارد.

علل بروز سندرم بروگادا

شناخت علت‌ بروز بیماری مهم‌ترین قدم‌ برای درمان سندرم بروگادا محسوب می‌شود.

همانطور که گفتیم این سندرم یک اختلال ژنتیکی است که اغلب به‌دلیل جهش در ژن SCN5A ایجاد می‌شود که مسئول کدگذاری کانال‌های سدیمی در سلول‌های قلب است.

این کانال‌ها در تنظیم فعالیت الکتریکی قلب نقش حیاتی دارند و اختلال در عملکرد آن‌ها به آریتمی‌های شدید منجر می‌شود.

این بیماری معمولاً از طرف‌ والدین به ارث می‌رسد؛ به این معنا که اگر یکی از والدین دارای این جهش باشد، احتمال انتقال آن به فرزند 50 درصد است.

علائم سندرم بروگادا

در زمینه علایم این بیماری لازم است این نکته را بدانید که بیش از ۷۰ درصد مبتلایان هیچ‌گونه علامتی ندارند. اما علائم شایعی که ممکن است به علت این بیماری بروز کنند، عبارتند از:

• ریتم غیرطبیعی قلب یا آریتمی بطنی و نشان دادن علائم آریتمی قلبی 
• سنکوپ
• غش
• سرگیجه
• مشکلات تنفسی
• تپش قلب
• ایست قلبی
• نفس نفس زدن مخصوصا در شب هنگام
• ضربان قلب بسیار سریع

نحوه تشخیص سندرم بروگادا

برای تشخیص سندرم بروگادا از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که اولین قدم آن معاینه فیزیکی است. پزشک در ابتدا معاینات لازم را انجام می‌دهد و سابقه پزشکی فرد و خانواده وی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در ادامه و قبل از شروع درمان دارویی سندرم بروگادا برای اطمینان از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

آزمایش ژنتیکی

این آزمایش از طریق نمونه خون یا بزاق انجام می‌شود و مشخص می‌کند که فرد دارای جهش ژنتیکی مرتبط با سندرم بروگادا است یا خیر.

انجام غربالگری در صورتیکه یکی از بستگان درجه یک فرد (والدین، خواهر و برادر یا فرزندان) به این سندرم مبتلا باشد، توصیه می‌شود. 

الکتروکاردیوگرام (EKG)

این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند و الگوی خاصی را که نشان‌دهنده سندرم بروگادا است، نمایان می‌سازد.

سندرم بروگادا نوع ۱ یک الگوی مشخص در EKG ایجاد می‌کند که پزشک می‌تواند در نتایج شما مشاهده کند. اما در انواع ۲ و ۳، تشخیص قطعی برای پزشکان دشوار‌ است.

الکتروکاردیوگرام همراه با دارو

در برخی موارد پزشک قبل از انجام الکتروکاردیوگرام، دارویی تجویز می‌کند که الگوی خاص سندرم بروگادا را بهتر نشان می‌دهد. این روش به‌ویژه برای افرادی که الگوی نوع ۲ یا ۳ را دارند، بکار می‌رود.

آزمایش و نقشه برداری الکتروفیزیولوژیک (EP)

این آزمایش در برخی افراد مشکوک به این بیماری انجام می‌شود. در این روش تشخیصی یک لوله نازک انعطاف‌پذیر به نام کاتتر با الکترود را از طریق رگ‌های خونی به قلب وارد می‌کنند. این الکترودها، پخش سیگنال‌‌های الکتریکی از طریق قلب را نشان می‌دهند و در تشخیص سندروم بروگادا موثر هستند.

درمان سندرم بروگادا

• درمان دارویی سندرم بروگادا از روش‌های رایج درمان این بیماری بشمار می‌رود. اغلب داروهای ضدآریتمی، اعصاب و روان و در نهایت مسکن‌ها تجویز می‌شود.
• برای افرادی که دچار ایست قلبی شده‌اند یا غش می‌کنند اغلب از عمل جراحی مانند دفیبریلاتور قابل کاشت استفاده می‌شود. این دستگاه، ریتم قلب را کنترل و تنظیم می‌کند.
• روش ابلیشن کاتتر که در آن یک لوله بلند از طریق رگ‌ها وارد قلب می‌شود و بافت‌هایی را که مسئول ریتم نامنظم هستند تخریب می‌کنند.

آیا می توان از ابتلا به سندرم بروگادا پیشگیری کرد؟

همانطور که پیشتر گفتیم، سندرم بروگادا یک بیماری با منشا ژنتیکی است. بنابراین، امکان پیشگیری کامل از آن وجود ندارد.

اگر یکی از اعضای خانواده به این سندرم مبتلا باشد، پزشکان انجام آزمایش ژنتیکی را برای بررسی جهش مرتبط با این بیماری توصیه می‌کند. برای مثال اگر فردی دارای دو فرزند باشد، در صورتی که این جهش ژنتیکی در وی شناسایی شود، احتمال انتقال آن به هر یک از فرزندان ۵۰ درصد است.

اما اصلاح سبک زندگی، دوری از سیگار و الکل و مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند از بروز و شدت این سندرم جلوگیری کند.

عوارض سندرم بروگادا

عوارض سندروم بروگادا، خطرناک است و در صورت بروز باید اقدامات فوری انجام شود. مهم‌ترین عوارض این بیماری به‌شرح زیر هستند:

• ایست قلبی ناگهانی
• سکته مغزی
• نارسایی قلبی
• غش کردن

در چه مواردی سندرم بروگادا تشدید می شود؟

باوجود آنکه سندرم بروگادا بیماری ژنتیکی محسوب می‌شود، اما مواردی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم در تحریک آن موثر است:

• تب یکی از مواردی است که این سندروم را تحریک می‌کند و باید هرچه زودتر‌ درمان شود.
• گرمازدگی
• کم آب شدن بدن
• مصرف دار‌وهایی که کانال‌های سدیم را مسدود می‌کنند.
• دار‌وهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای
• مصرف بیش از اندازه الکل
• مصرف کوکائین
• مصرف ماری جوانا
• انجام ورزش‌های سنگین

 برای تشخیص و درمان سندرم بروگادا به کجا مراجعه کنیم؟

برای تشخیص یا درمان سندرم بروگادا باید به مراکز تخصصی در زمینه قلب و عروق مراجعه کنید. در این مراکز پزشکان متخصص توسط به‌روزترین دستگاه‌ها انواع بیماری‌های قلب و عروق را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام می‌کنند.

برای راحتی شما لیست بهترین مراکز قلب و عروق تهران را در سایت پزشکی لند آورده‌ایم. شما می‌توانید با بررسی این لیست به نزدیک‌ترین مرکز به محل زندگی‌تان مراجعه کرده و نسبت به تشخیص و درمان بیماری خود اقدام کنید.