پت اسکن یا همان PET Scan (Positron Emission Tomography) یکی از روش‌های تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مرکز پت اسکن، ماده‌ای حاوی رادیوایزوتوپ با خاصیت پرتوزایی به بیمار تزریق می‌شود و سپس با استفاده از دستگاه پت، تصاویر سه ‌بعدی از بدن بیمار گرفته می‌شود.

این روش به دلیل قابلیت تشخیص دقیق‌تر و سریعتر بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های عصبی و قلبی-عروقی، درمان بیماری‌های مزمن و بررسی عملکرد اعضای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علاوه، این روش می‌تواند در بررسی اثربخشی درمان‌های بیماری‌های مختلف نیز مورد استفاده قرار گیرد.

به چه دلایلی پت اسکن تجویز می‌شود؟

پت اسکن به دلایل مختلفی می‌تواند توسط پزشکان تجویز شود. برخی از این دلایل عبارتند از:

• تشخیص سرطان: با تزریق ماده رادیواکتیو، سلول‌های سرطانی که در بدن وجود دارند، با انتشار پوزیترون‌ها (یک نوع ذره بنیادی) شناسایی می‌شوند.
• تشخیص بیماری‌های عصبی: پت اسکن می‌تواند در تشخیص بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون، اسکلروز چندگانه و صرع مفید باشد.
• ارزیابی عملکرد قلبی: در این روش، میزان خونرسانی در قلب اندازه‌گیری و عملکرد قلب بررسی می‌شود.
• تشخیص بیماری‌های التهابی: در تشخیص بیماری‌هایی مانند التهاب مفاصل و بیماری کرون به کار می‌رود.
• ارزیابی اثربخشی درمان: در ارزیابی اثربخشی درمان‌های مختلف به خصوص سرطان به کار می‌رود.

فواید پت اسکن در تشخیص بیماری‌ها چیست؟

برخی از فواید این روش در تشخیص بیماری‌ها عبارتند از:

تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها

پت اسکن به دلیل قابلیت تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها نسبت به روش‌های سنتی تصویربرداری مانند رادیولوژی و سونوگرافی، به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی ارزشمند در پزشکی محسوب می‌شود.

با استفاده از این روش، بیماری‌ها در مراحل اولیه شناسایی می‌شوند و این امر باعث می‌شود که درمان بیماری‌ها مناسب و دقیق‌تر انتخاب شوند.

ارزیابی اثربخشی درمان

با استفاده از پت اسکن، می‌توان اثربخشی درمان‌های مختلف برای بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های عصبی و بیماری‌های قلبی-عروقی را ارزیابی کرد و در مورد ادامه روش درمانی فعلی و یا جایگزینی آن برای هر بیمار تصمیم گیری کرد.

تشخیص بیماری‌هایی که در روش‌های تصویربرداری دیگر شناسایی نمی‌شوند

برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های عصبی و التهابی در روش‌های تصویربرداری دیگر شناسایی نمی‌شوند، اما با استفاده از پت اسکن قابل شناسایی هستند.

شناسایی بیماری‌های متاستاتیک

می‌توان بیماری‌های متاستاتیک را به راحتی شناسایی کرد. بدین ترتیب، تشخیص سرطان در بخش‌های دیگر از بدن نیز ممکن می‌شود.

پیگیری تغییرات بیماری

در این روش تغییرات بیماری در طول زمان پیگیری می‌شود و نتایج درمان برای بیماران مانیتور می‌شود.

آمادگی‌های لازم قبل از اسکن

قبل از ورود به مرکز پت اسکن برای انجام این تصویربرداری، باید برخی آمادگی‌ها را در نظر بگیرید.

اگر شما دارای هرگونه حساسیت به مواد رادیواکتیو هستید، باید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

قبل از انجام اسکن باید توصیه‌های پزشک خود را رعایت کنید. این شامل رعایت محدودیت غذایی، قطع داروهایی که ممکن است تداخل داشته باشند و آمادگی پوست برای تزریق ماده رادیواکتیو می‌شود.

باید حداقل ۴ تا ۶ ساعت قبل از انجام تست، خوردن غذا و نوشیدن مایعات را متوقف کنید.

قبل از انجام، باید مصرف قهوه و محصولات حاوی کافئین را متوقف کنید، زیرا این مواد ممکن است باعث بالا رفتن ضربان قلب شما شود.

به طور کلی، باید تمام توصیه‌های پزشک را رعایت کنید و با آمادگی کامل برای انجام پت اسکن به مرکز تصویربرداری تهران بروید.

بعد از آزمایش چه مواردی را باید رعایت کنیم؟

بعد از انجام اسکن پت، باید برخی موارد را رعایت کنید تا بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از هرگونه عوارض و ناراحتی‌های بعدی ممکن باشد. این موارد به شرح زیر است:

• باید مقدار کافی از مایعات را مصرف کنید تا از خشکی دهان و گلو جلوگیری شود و به تخلیه سریع‌تر مواد رادیواکتیو از بدن کمک شود.
• باید به استراحت کافی برای بهبودی بدن خود بپردازید و تا حد امکان فعالیت‌های شدید را محدود کنید.
• توصیه‌های پزشک در مورد مصرف داروها و حفظ سلامتی خود را بسیار جدی بگیرید.
• پزشک شما ممکن است توصیه کند که برخی از غذاها را محدود کنید یا از مصرف آنها خودداری کنید، بنابراین باید رعایت این توصیه‌ها را در نظر داشته باشید.
• اگر هرگونه علائم ناراحتی از جمله تب، سردرد، تهوع و استفراغ را تجربه کردید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که این توصیه‌ها ممکن است بسته به شرایط شما تغییر کنند، بنابراین بهتر است حتما در همان مرکز پت اسکن با پزشک مورد نظر نیز مشورت کنید.

مدت زمان انجام پت اسکن چقدر است؟

بستگی به مدت زمان تزریق، کارایی ماده رادیواکتیو و ناحیه‌ای از بدن که بررسی می‌شود دارد. برای مثال، اسکن مغزی معمولاً حدود 30 تا 45 دقیقه طول می‌کشد، در حالی که اسکن قلبی ممکن است تا 2 تا 3 ساعت به طول انجامد.

عوارض پت اسکن چیست؟

عموماً پت اسکن یک آزمایش امن است و در بیشتر موارد هیچ عارضه مهمی ندارد.

با این حال، برخی از افراد ممکن است به ماده رادیواکتیو حساسیت داشته باشند و مانند اسکن اسپکت علائمی از جمله سردرد، تهوع، استفراغ، خارش، بی‌قراری، ضعف عضلانی و یا تنگی نفس را تجربه کنند. این علائم معمولاً بعد از چند ساعت رفع می‌شوند.

همچنین ممکن است به دلیل محدودیت‌های غذایی، ناراحتی معده یا همراهی با ماده رادیواکتیو، باعث ایجاد ناراحتی‌هایی مانند سرگیجه یا تعریق شود. با این حال، این علائم در بیشتر موارد خفیف و گذرا هستند.

اگر هرگونه علائم ناراحتی پس از انجام این تصویربرداری تجربه می‌کنید، باید به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند راهنمایی‌های لازم را انجام دهد.

پت اسکن را در کدام مراکز انجام دهیم؟

پت اسکن یک آزمایش تشخیصی پیشرفته و حساس است که نیاز به تجهیزات و تخصص کافی دارد. بنابراین، برای انجام آن بهتر است به مراکز تخصصی و مجهز مراکز پت اسکن تهران مراجعه کنید.

شما می‌توانید با مراجعه به وب سایت‌ ما و بخش “لیست بهترین مراکز پزشکی هسته‌ای” اطلاعات بیشتری در مورد امکانات و خدمات مراکز کسب کنید.