سندرم معده قلبی یکی از مشکلات نسبتاً نادر گوارشی است که با فشار معده به‌سمت قلب همراه است و می‌تواند سبب علائم قلبی گردد. این وضعیت می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد بدن داشته باشد و سبب تشخیص اشتباه مشکلات قلبی شود.
در ادامه، به بررسی علت‌های بروز این سندرم، نشانه‌های آن و راه‌های درمانی خواهیم پرداخت.
سندرم معده قلبی چیست؟
سندرم معده قلبی که در پزشکی مدرن با نام سندرم رومهلد یا گاستروکاردیال شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن مشکلات گوارشی می‌توانند باعث بروز نشانه‌های قلبی شوند.
این حالت ناشی از ارتباط پیچیده‌ای بین معده، مغز و قلب است که از طریق عصب واگ برقرار می‌شود. در این حالت فشار معده یا روده‌ها می‌تواند روی عملکرد قلب اثر بگذارد. اگرچه این سندرم نادر است، درک آن اهمیت دارد. زیرا ممکن است علائمی ایجاد کند که با مشکلات قلبی واقعی اشتباه گرفته شوند.
علت بروز سندرم رومهلد
علت بروز سندرم معده قلبی عمدتاً به تجمع گاز در دستگاه گوارش مربوط می‌شود. در گذشته تصور می‌شد که این گاز ناشی از فرآیند طبیعی تخمیر در هضم غذا است، اما مطالعات بعدی نشان داد مشکل اصلی در بیشتر موارد، ورود بیش‌ازحد هوا به معده و روده‌ها است. هر شرایطی که موجب بلع بیش‌ازحد هوا شود، احتمال بروز این سندرم را افزایش می‌دهد.
علاوه‌بر تجمع گاز، حساسیت عصب واگ نقش کلیدی در ایجاد سندرم معده قلبی دارد. تحریک این عصب می‌تواند ضربان قلب را تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش یا افزایش ناگهانی ضربان شود.
همچنین موارد زیر سبب افزایش احتمال بروز این بیماری می‌شوند:
- التهاب مزمن معده
- رفلاکس معده
- فتق هیاتال
- عدم تحمل لاکتوز
- انسداد روده
- مشکلات صفرا و پانکراس
عوارض سندرم معده قلبی
سندرم معده قلبی معمولاً خود، بیماری مستقلی نیست، اما می‌تواند عوارض قابل توجهی ایجاد کند. تحریک مکرر عصب واگ و فشار معده روی قلب ممکن است سبب موارد زیر شود:
- ضربان قلب نامنظم
- مشکلات کوتاه‌مدت قلبی شود
- اضطراب و حملات پانیک که ناشی از تجربه مکرر این علائم هستند، می‌توانند کیفیت زندگی را کاهش دهند و در برخی افراد به مشکلات روانی مزمن مانند افسردگی منجر می‌شود.
- اختلال در بلع
- زخم معده یا مری
- اختلالات خواب
- کاهش وزن و اشتها
- تنگی یا التهاب مزمن مری
علائم سندرم معده قلبی
علائم سندرم معده قلبی ترکیبی از مشکلات گوارشی و قلبی است. این علائم عبارتند از:
- ترش‌کردن
- نفخ و احساس پری معده
- احساس گیر کردن غذا در گلو
- حالت تهوع
- درد یا فشار پشت استخوان جناغ شایع است و گاهی با ضربان قلب نامنظم و تپش همراه می‌شود.
- خستگی، سرگیجه و تنگی نفس نیز ممکن است دیده شود
- فشار خون نوسان پیدا می‌کند و برخی بیماران احساس اضطراب، افسردگی یا حملات پانیک دارند.
- برخلاف درد آنژین قلبی که به بازو یا فک منتشر می‌شود، درد سندرم معده قلبی معمولاً محدود به قفسه سینه است و گرگرفتگی و دشواری تنفس نیز در برخی موارد مشاهده می‌شود.
نحوه تشخیص سندرم رومهلد
تشخیص سندرم معده قلبی معمولاً به‌صورت حذفی انجام می‌شود، یعنی ابتدا باید سایر بیماری‌های قلبی و بیماری عروق کرونر رد شوند.
پزشک ابتدا با بررسی کامل سابقه پزشکی بیمار و انجام آزمایش‌هایی مانند نوار قلب و مانیتورینگ قلب (هولتر) فعالیت قلب را ارزیابی می‌کند. در صورت نیاز، سونوگرافی قلب، سی‌تی‌اسکن یا ام آر آی قلب نیز انجام می‌شود تا مشکلات قلبی احتمالی شناسایی شوند.
اگر بیماری قلبی وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است بیمار را به متخصص گوارش ارجاع دهد.آندوسکوپی، کولونوسکوپی و سونوگرافی دستگاه گوارش کمک می‌کنند تا علت گوارشی علائم مشخص شود.
در برخی موارد، مشاهده هم‌زمان نفخ و آریتمی قلبی با کمک رادیوگرافی و نوار قلب، همراه با بهبود علائم قلبی پس از درمان مشکلات گوارشی، قوی‌ترین مدرک برای تشخیص گاستروکاردیال محسوب می‌شود.
آیا می‌توان از ابتلا به سندرم رومهلد پیشگیری کرد؟
می‌توان با رعایت برخی نکات ساده زیر از بروز علائم این سندرم پیشگیری کرد.
- کاهش تجمع گاز در معده و روده اهمیت دارد، بنابراین بیمار باید غذا را آهسته بجوید.
- از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و غذاهای نفاخ پرهیز کنید.
- بلع زیاد هوا هنگام غذاخوردن (صحبت‌کردن) نیز باید محدود شود.
- کنترل بیماری‌های گوارشی زمینه‌ای مانند رفلاکس معده
- مدیریت استرس هم می‌تواند از تحریک غیرضروری عصب واگ جلوگیری کند.
- داشتن فعالیت بدنی منظم و حفظ وزن مناسب فشار روی شکم را کاهش می‌دهد و به عملکرد طبیعی معده و قلب کمک می‌کند.
حتماً بخوانید: سندرم بروگادا
درمان سندرم معده قلبی
درمان سندرم رومهلد بیشتر بر مدیریت علائم و کاهش محرک‌های گوارشی متمرکز است و درمان قطعی مشخصی ندارد. برای این منظور معمولاً از گروه‌های دارویی زیر استفاده می‌شود:
- داروهای ضدکولینرژیک و مکمل‌های منیزیم یا سدیم برای تنظیم فشار خون
- داروهای ضدتشنج برای کمک به عملکرد حرکتی دستگاه گوارش و کنترل تحریک عصب واگ
- مسدودکننده‌های آلفا و بتا برای افزایش حرکات دستگاه گوارش و تنظیم ضربان قلب
- داروهای ضدنفخ برای کاهش فشار معده
- داروهای ضداسید برای کنترل رفلاکس معده
کنترل رژیم غذایی و عادات غذایی نیز بخش مهمی از درمان سندرم رومهلد است:
- کاهش مصرف نوشیدنی‌های گازدار، غذاهای سرخ‌شده و نفاخ
- جایگزینی وعده‌های بزرگ با وعده‌های کوچک و متعدد
- جویدن کامل غذا
- مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
- در مواردی که سندرم معده قلبی با بیماری‌هایی مثل فتق هیاتال یا التهاب مزمن معده همراه است، درمان زمینه‌ای این بیماری‌ها می‌تواند علائم را کاهش دهد.
برای تشخیص و درمان سندرم رومهلد به کجا مراجعه کنیم؟
برای تشخیص سندرم معده قلبی ابتدا بهتر است به بهترین مراکز قلب و عروق تهران مراجعه کنید. متخصص قلب مشکلات قلبی احتمالی را با نوار قلب، هولتر و در صورت نیاز تصویربرداری رد می‌کند. در صورت تأیید سلامت قلب، متخصص قلب شما را به متخصص گوارش ارجاع می‌دهد تا با اندوسکوپی، کولونوسکوپی و سونوگرافی مشکلات معده و روده بررسی گردد. در صورت رد همه این مشکلات، این سندرم مشخص می‌شود.
0 دیدگاه